Viva la virgen!

Vrijdag 15 juli
Via achterweggetjes wandelen we vanuit de finca ruim een uur door landelijk gebied om uit te komen bij het archeologisch park van San Agostin. Onderweg worden we vaak vriendelijk begroet en we genieten van de sfeer van de finca's en de huisjes: goed verzorgd, met kleurrijk bloeiende tuinen en bomen, vaak gestuucd, en in sprekende kleuren geschilderd. We zien een ruiter te paard, compleet met strohoed, poncho over de schouder en machete in de leren schede opzij, op en top de traditionele Colombiaanse boer die nog steeds volop blijkt te bestaan. We zullen ze vaker tegenkomen. Het paard fungeert nog echt als vervoermiddel en in mindere mate ook nog steeds als trek- en lastdier. Ook onder de kinderen zien we goede ruiters.
Eerst een kop (uitstekende!) koffie in het archeologisch park voordat we ons er helemaal in storten. In de buurt van dit plaatsje aan de bovenloop van de Magdalena-rivier hebben stammen geleefd, die over een periode van een kleine 2000 jaar hun voorname doden begroeven in grafheuvels waarin dolmen of hunnebedden, waarvoor een beeld werd geplaatst, soms gesecundeerd door een tweetal beelden als bewakers. Over de betekenis en de symboliek van die bijzondere beelden is eigenlijk niets met zekerheid bekend. En veel graven zijn door grafrovers van het nodige ontdaan.
We krijgen een rondleiding van ongeveer 5 uur door een gids die veel weet over wat er te weten valt - en zoals steeds in Zuid-Amerika is dat maar bitter weinig, want er is zoveel verloren gegaan - en die daarnaast parallellen trekt met gewoontes en rituelen van bestaande idianengroepen, of met Inca's, Maya's en Azteken. Maar als hij er wollige theorieën doorheen begint te gooien, over aardenergie en de uitstraling die deze bewuste plaatsen op dat gebied hebben, wordt het toch wat al te speculatief.
Inmiddels schijnt er een nieuwe archeologische studie te zijn begonnen, die meer klaarheid tracht te verkrijgen over het dagelijks leven en de gewoontes van de mensen die hier leefden. Rond 1200 na Chr. zijn ze overigens plotseling verdwenen, dus 300 jaar vóór de komst van de conquistadores uit Spanje.
Anders dan in veel reisgidsen staat, vinden wij de beelden wel degelijk erg de moeite waard. Bovendien is er sprake van uitstekend vakmanschap, en hoewel een aantal thema's zich herhalen is ieder beeld anders. Maar na 5 uur hebben we ook wel even genoeg beelden en graven gezien.
Nog even het plaatsje zelf in voor wat boodschappen en een bezoek aan de bank. San Agostin blijkt een leuker plaatsje dan P zich herinnerde. Het is er levendig en landelijk, met boeren te paard in de straten, en de winkels zijn vooral ingesteld op de behoeften van de lokalen. Vrolijke muziek uit soms bedrijvige cafeetjes klinkt in de straten. Ook hier lijkt weinig gerookt te worden. In Peru en Ecuador was dat helemaal opvallend, maar ook in Colombia worden we nergens met rokers geconfronteerd, al zijn sigaretten wel op meer plekken verkrijgbaar.

Zaterdag 16 juli
Om 9.15 uur worden we opgepikt bij onze finca door een pick-up waar alleen nog plaats is in de achterbak, om samen met 7 andere toeristen een dagtocht te maken langs een aantal kleinere sites en 2 watervallen. Het wordt een lange dag, met veel gehobbel over onverharde wegen, en met prachtige uitzichten over het grillige en tegelijk lieflijke landschap. Steeds weer nieuwe valleien en valleitjes geven ons een kijk op het leven in zuid-Colombia. Er wordt hier vooral veel suikerriet en koffie verbouwd, maar ook allerlei vruchten en groenten. De sites blijken een aardige aanvulling op wat we in het park al gezien hebben.
's Avonds smullen we van de volle maan die recht voor de veranda ons tegemoet straalt.

Zondag 17 juli
Ontbijt is ook vandaag om zeven uur op het overdekte buitenterras en bestaat uit een geweldig bord heerlijk fruit (papaya, mango en banaan zoals je ze in nl nooit proeft), scrambled egg met tomaat en een uitje, vers vruchtensap en de echte Colombiaanse chocolade, waavan P uitgelegd krijgt hoe het ook thuis te bereiden. Een taxi brengt ons daarna naar de zondagse markt in het centrum. Er zijn 2 enorme afdelingen voor groenten, fruit en levensmiddelen, maar ook een flinke vleesafdeling (het hakblok is een joekel van een boomstronk, en koeienpoten met hoef en huid zijn verkrijgbaar), een klein vishoekje, en natuurlijk meer dan voldoende eettentjes waar de rijk gevulde soepen een geliefd ontbijtgerecht zijn. Het is overduidelijk een belangrijke lokale markt die op geen enkele manier op toerisme is ingesteld. Voor de deur staan de paard en wagens klaar om de gekochte waar thuis te bezorgen. We proeven in de schil gebrande en gekookte pinda's, zien hoeveel een groothandel uit een naburig dorp ongeveer omzet, en krijgen uitleg over verschillende groenten en vruchten waaronder de aracacha (een soort wortel) en over de verschillende soorten ongeraffineerde rietsuiker (panela). We drinken midden op de markt koffie en agua panela. De koffie is behoorlijk waterig maar heeft toch een prima aromatische smaak.
Bij thuiskomst staan de drie paarden al gezadeld klaar. Te paard bezoeken we twee archeologische sites, waarvan er op 1 site 2 beelden zijn waarop je nog kunt zien hoe de beelden vroeger beschilderd geweest zijn. De paarden zijn heerlijk om op te rijden. Ze hebben een heel gelijkmatige gang, hebben zin om te lopen, en zijn rustig en gehoorzaam. Wat wil je nog meer. Bij P beginnen de knieën na een uur te protesteren en na 2,5 uur leveren we P bij de finca af, samen met het paard van de gids omdat dat inmiddels twee ijzers heeft verloren. A bezoekt met gids nog even een andere site en krijgt de kans om nog een tweede paard te proberen. Hij zit als een leunstoel. Wat is het toch heerlijk om met lekkere paarden de natuur door te trekken.
We pakken een taxi en rijden naar het beste restaurant in town: Donde Richard, waar we een copieuze Colombiaanse zondagslunch genieten, te midden van de compleet Colombiaanse clièntele. Er wordt veel vlees bereid waardoor de straat voor het restaurant in een blauwe mist verdwijnt.
Als we na de lunch buiten komen staat er een verkeersopstopping van enkele kilometers en als we vragen wat er aan de hand is blijkt er een processie voor de Virgen del Carmen aan de gang te zijn, waarbij aan het eind van de rondgang de voertuigen gezegend zullen worden. We lopen met het verkeer mee naar de kop van de stoet en komen langs enorme vrachtauto's die helemaal glimmend gepoetst zijn, zelfs van onderen en tot en met de wielkasten, met daarin chauffeurs en hun hele gezinnen. We zien allerlei commerciële en privé voertuigen en helemaal vooraan de stoet een grote kudde walmende bromfietsen en motoren, ook voorzien van het hele gezin (maar nooit meer dan 5 personen per bromfiets...). Het is een oorverdovend getoeter, gepiep en gebel, dat de heilige maagd begeleidt. Helemaal vooraan de stoet, net achter het beeld van de maagd, loopt een groepje mensen die wees-gegroetjes zingen en 'lang leve de heilige maagd' ('viva la virgen'). Op iedere straathoek steekt de begeleidende vuurwerkafsteker vanuit zijn hand drie vuurpijlen af. Een heerlijk evenement.
In veertig minuten lopen we van de stad terug naar de finca, waar het bier bijna op blijkt te zijn. Op het terras nemen we tijd om onze belevenissen op te schrijven.